BYPAD in Brussel: audit van gemeentelijke fietsplannen

Sinds 2012 heeft het Brussels Hoofdstedelijk Gewest haar 19 gemeentes de mogelijkheid aangeboden om een BYPAD studie uit te voeren. Deze methodiek biedt een actieplan om een fietsbeleid op te zetten. Zes gemeentes werden weerhouden: Anderlecht, Stad Brussel, Vorst, Jette, Schaarbeek en Watermaal-Bosvoorde. Pro Velo en studiebureau Timenco (nu Tridée) bundelden hun krachten om deze missie tot een goed einde te brengen.

Aanbesteding : Brussel Mobiliteit
Uitvoering : Pro Velo in samenwerking met Timenco

De studiebureaus Pro Velo en Timenco hebben de handen in elkaar geslaan om deze studie, elk met hun know-how, uit te voeren.

De audit van het fietsbeleid was de eerste stap van maart tot september 2012. De klassieke BYPAD methodologie werd aangepast aan de Brusselse praktijk, met de specifieke rol van de politie en de hiërarchie van de wegen (gewestwegen vs gemeentewegen). In elke gemeente is een werkgroep samengesteld met vertegenwoordigers van de fietsers, ambtenaren en verkozenen. De meningen over het fietsbeleid waren dikwijls tegengesteld, maar onderstreepten in elk geval dat er nog werk aan de winkel is.

Op basis van de verschillende constateringen hebben Pro Velo en Timenco elke werkgroep een reeks voorstellen voorgelegd om meer mensen te doen fietsen. Afhankelijk van de lokale context werd verschillende aspecten meer in de verf gezet. De werkgroepen hebben de voorstellen besproken om diegene eruit te halen met het grootste hefboomeffect.

De volgende maanden (van oktober tot december 2012) hebben beide studiebureaus de actievoorstellen nog aangepast zodat ze makkelijk in de praktijk kunnen worden gebracht. De actieplannen behelzen over het algemeen vier thematische lijnen:

  1. Een fietsnetwerk uitwerken dat aan vijf criteria voldoet: veilig, snel, coherent, comfortabel en aangenaam
  2. Fietsen veilig (diefstal of vandalisme) kunnen parkeren (korte duur) of opbergen (lange duur) zonder al te veel hinder in de openbare ruimte
  3. Fietsers belonen, fietsers met koudwatervrees aanmoedigen en mogelijke fietsers overtuigen door informatie, sensibilisering en vorming
  4. Dit plan organiseren (budget en mensen voorzien) en ook de uitvoering ervan opvolgen

De werkplanning van de studiebureaus werd in de war gestuurd door veranderingen in de meerderheid van de gemeentes waardoor de voorstellen werden aangepast met respect voor de keuze van de werkgroep en de engagementen van de nieuwe verkozenen.

De actieplannen zijn klaar en moeten nu nog worden goedgekeurd door de gemeenteraden. De komende zes jaar zullen de gemeentes hun fietsbeleid opzetten via acties die op maat werden uitgewerkt naargelang respectievelijke verwachtingen en hinderpalen.

In 2014 werd deze studie overgedaan met vier andere gemeentes: Evere, Molenbeek, Sint-Agatha-Berchem en Sint-Pieters-Woluwe.

In 2016 en 2017 werden de audits en actieplannen bijgewerkt door de partners Pro Velo en Tridée.